Deklanşöre Basmadan Önce Yapılacaklar Listesi

Bir fotoğraf çekmek amacıyla fotoğraf makinemizi elimize aldığımızda sırayla yapmamız gereken bazı hareketler, kontroller vardır. Bunların bazılarını ya hiç bilmeyiz ya da unuturuz. Ben de fotoğrafçılara yardımcı olması amacıyla kendim için uyguladığım bir denetim listesi (checklist) hazırladım. Bu liste deklanşöre basıncaya kadardır. Deklanşöre bastıktan sonra ise gerekli kontrolleri yaparak aşağıdaki süreçleri tekrarlayabilirsiniz. Bu yazımda sizin fotoğrafın temel kavramlarını bildiğinizi farz ediyorum.

• Neden: Bir fotoğraf çekmeye karar verdiğinizde ilk sorulması gereken soru “Neden” sorusudur. Neden bu sahneyi fotoğraflamak istiyoruz? Bu fotoğrafa bakanların ne düşünmesini isteriz? Bu gibi soruların yanıtlarını vermiş olmak önemlidir çünkü bu yanıtlara göre hangi ekipmanları kullanacağımza karar vereceğiz ve makinemizin ayarlarını yapacağız. Örneğin amacımız kalabalığın içerisinde yalnız bir adamı ve bu durumun ortaya çıkardığı konusal kontrastı anlatmak ise bu durumda yalnız adam üzerindeki net alan derinliğinin dar olmasını isteyebiliriz ki bu da diyafram değerini küçük tutmamız gerektiği anlamına gelir.
• Işık: Işığınız fotoğraf çekmeye uygun ve yeterli mi? Işığın özellikleri (geliş yönü, rengi vb.) sizin amacınızı destekler nitelikte mi? Fotoğraflayacağınız sahnedeki en aydınlık ve en karanlık bölgeye bakınız. İkisi arasındaki farkı sizin ekipmanınızın dinamik alanı kaldırabilir mi?
• Gereksiz yabancı cisimler: Sahnede olmasını istemediğiniz bir nesne var mı? Bu nesneye müdahale ederek kaldırma şansınız var mı? Eğer yok ise çekim sonrası Photoshop kullanarak kaldırma durumunuzda size ne gibi maliyetler binecek?
• Bakış açısı: Şu anda durduğunuz açı yeterince ilginç mi? Arka fondan memnun musunuz? Bakış açınızı ve konuya uzaklığınızı değiştererek daha sade ve ilginç bir fotoğraf elde etme şansınız var mı?
• Ekipmanların seçimi: Çekimde hangi ekipmanları (objektif, tripod, filtre, flaş vb.) kullanmaya karar verdiniz? Ekipmanlarınızın kurulumunu gerçekleştirin.
• Çekim ayarları: Fotoğrafın çekim amacına ve yöntemine uygun olarak makinenin enstantene, diyafram, ISO, beyaz dengesi, JPEG/RAW ayarlarının kontrolünü yaptınız mı? Hangi modda çekim yapmayı tercih ediyorsunuz? Eğer elde bir çekim yapacaksanız enstantene ayarınız titretmemek için yeterli mi? ISO ayarınız bir önceki çekimden yüksek kalmış olmasın?
• Vizörden bakış: Makinenin vizöründen bakarken ilk önce sol üste bakın, sonra gözünüz sırayla sağ üst köşeye, sağ alt köşeye, sol alt köşeye ve son olarak yine sol üst köşeye bakın. Yaptığınız tarama boyunca çerçevenize giren istemediğiniz bir nesne var mı? Kadrajdan memnun musunuz? Esas ilgi noktasının arkasında veya etrafında onun baskınlığıyla yarış içerisinde olarak başka bir ilgi noktası olma çabası içerisinde olan bir nesne var mı? Bu kontrolleri vizörden bakmadan önce de yapabileceğiniz gibi vizörden bakarken tekrar bir kontrol yapmış olacaksınız.
• Pozometre ayarları: Pozometreden gelen veriler sonucunda enstantene, diyafram, ISO ayarları tam istediğiniz gibi mi? + veya – pozlama yapmak gerekebilir mi? Sahnedeki siyah veya beyaz bölümlerin ağırlığı pozometrenizi yanıltıyor olabilir mi? Işık ölçümünü doğru noktadan mı yapıyorsunuz? Eğer ayarlardan memnun değilseniz, çekim modunu değiştirerek duruma müdahale edin.
• Netlik: Netlik nerede olmalı? Makine kendi bildiği gibi yapsın veya ortaya karışık bir şey olsun diye bir seçeneğimiz yok. Netlik her zaman biricik bir nokta üzerindedir. Onu da siz belirleyeceksiniz.
• Nefes kontrolü: Deklanşöre basmadan önce parmağınızın ucuyla deklanşörün mekanizmasının atma noktasına kadar yoklayın, son bir nefes alın, nefes alıp vermeyi kesin, parmağınıza kalan baskıyı uygulayın.