Fotoğrafta Beyaz Ayarı

Neden fotoğrafta beyaz ayarına ihtiyacımız vardır?
Beyaz ayarı yapmanın amacı fotoğrafta renklerin doğal olmasını sağlamaktır.

Doğal olan nedir?
Milyonlarca yıldan bu yana her daim ışıyan güneşimizin yaydığı ışıkla aydınlanan nesnelerin renkleri doğal olandır. Bu durumda gökyüzünün sarı veya yeşil olması beklenmez, fotosentez yapan yaprakların mor olması beklenmez, insan yüzünün eflatun olması beklenmez. Başka bir deyişle, bizim için doğal olan içinde evrimleştiğimiz çevrede alışageldiğimiz şeylerdir. Belki evrenin başka bir köşesinde başka bir gezegende bu standartlar değişebilir.

Bir fotoğrafa baktığımızda onun beyaz ayarının doğru olmadığını nasıl anlarız?
Bir gün ıssız bir ormanda yapayalnız yürüyorsunuz. Üstelik gece yarısı. Her yer karanlık. Birden karşınıza bir uzaylı çıkıyor. Şansa bak ki sizin yanınızda fotoğraf makineniz var. Üstelik de flaşlı. Ancak dün yaptığınız çekimde yapmış olduğunuz ayarlarda kalmış makineniz. Kahretsin bu hep başınıza geliyor. Geçenlerde plajda çektiğiniz fotoğrafları 2400 ISO’da çekmiştiniz. Neyse… Uzaylı yaratığın karanlığın ortasında tamamen izole bir fotoğrafını çekiyorsunuz. Fakat beyaz ayarı flaşa göre olmadığı için fotoğraf olması gerekenden daha yeşil çıkıyor. Bilgisayarda fotoğrafı düzeltmeden hemen servis ediyorsunuz görsel basına. Bir anda sizin fotoğrafınız dünyanın tüm gazetelerinde kapak fotoğrafı oluyor. Bu olaydan sonra fotoğraftaki yaratığın renklerinin olması gerektiği gibi olmadığına dair, başka bir deyişle beyaz ayarının hatalı olduğuna dair bir eleştiri alır mıydınız?

Fotoğrafta renklerin doğal olup olmadığını referans aldığımız renk belirler. Bu referans genelde insan yüzü olur. İnsan yüzü bebekliğimizde ilk gördüğümüz, görmek için çaba gösterdiğimiz, baktığımız her sahnede aradığımız bir şekildir. Bu sebepten dolayı karışık nesnelere baktığımızda, bir ağaç kabuğunda, bir kaya parçasının üzerinde, olur olmaz her yerde insan yüzlerini hiç üşenmeden bulup çıkartırız. Fotoğrafta gerçek tonunda olmayan insan teni negatif duygular çağrıştırır çünkü bir şeylerin beklentinin dışına çıkmış olmasının tehlike belirtisi olduğu doğal seçilimle içgüdülerimize işlemiştir. Bu olumsuz duyguların sorumlusu olarak gördüğümüz hatalı fotoğraf için “beğenmedim” der geçeriz. İnsan yüzü kadar etkili olmasa da onun dışında doğada var olan diğer referanslarımıza mavi deniz ve gökyüzünü de ekleyebiliriz. Bu bağlamda, doğa ve insan fotoğraflarında genelde doğru beyaz ayarının arandığını söylemek yanlış olmaz.

Beyaz ayarının doğru olması her fotoğraf için şart mıdır?
Fotoğrafı eğer bir sanat olarak görüyorsak bu durumda “şart” kelimesi burada abes kaçar çünkü sanat kuralların dışına çıkmaktır, yılanın yuvasına çomak sokmaktır. Bu bağlamda fotoğrafı özellikle belgesel amaçla veya kuralları önceden belirlenmiş bir yarışmaya katılmak amacıyla çekmiyorsak, yaptığımız işte sanatsal kaygılar da barındırıyorsak beyaz ayarının mutlaka doğru olmasının önemi yoktur. Artık önemli olan yaratılan duygulardır. Eflatun bir insan yüzünün yarattığı duygu her ne olacak ise onun da yaşamda yeri vardır ve var olan tüm duygular sanatın konusudur.

Aşağıdaki fotoğrafı Phuket Adası’nda çektim. Tropikal denizlerde yaşayan anemon canlısı ve onun sağladığı koruma hizmetinden fayda sağlayan palyaço balığını gösteriyor. İlk fotoğraf kameradan çıktığı gibidir. Bu fotoğrafta beyaz ayarının bozuk olduğunu tahmin etmişsinizdir. Çünkü “Kayıp Balık Nemo” filminde gördüğümüz kadarıyla palyaço balığının üzerinde beyaz çizgiler olmalı. Ancak bu fotoğraftakilerde ise öyle görünmüyor.

Kameradan çıkan ham fotoğraf. Beyaz ayarı hatalı.

Camera Raw uygulamasıyla fotoğrafı açarken doğru beyaz ayarını yaptım ve ikinci fotoğrafı elde ettim. Bu sefer renkler doğru ancak yine de içime sinmeyen bir şeyler var. Anemonun ve balıkların renkleri yakın tonlarda olduğu için balıklar yeterince ön planda değil.

Beyaz ayarı düzeltilmiş fotoğraf

En iyisi anemonun rengini soğuk bir renkle değiştirmek böylece sıcak renklere sahip olan balıklar ön plana çıkar. Ancak anemonlar mavi olmaz ki. Kimin umurunda. Hiç kimsenin mavi bir anemon görmemiş olması okyanusun bir yerlerinde mavi anemonların olmayacağı anlamına gelmez herhalde. Belki bu anemon uzaydan gelmiştir.

Fotoğrafın son hali